दिल

जिंदगी के इस
चौराहे पर अब
हम निकल चुके हैं
एक-दूसरे से बहुत दूर।
चाहकर भी नहीं
आ पाएँगे पास और पास
क्या करें और
कया न करें
यही सोचकर
मैं हूँ असमंजस में।
बहुत ही हैरान हूँ
परेशान हूँ,
अपने दिल को लेकर
कि क्या कोई इतना
चाहने वाला कभी
इतना बड़ा धोखा
कैसे कर सकता है,
कैसे दे सकता है
वो धोखा,
अपने दिल और दूसरे
को भी।
क्या कभी उसका
ज़मीर उसे धिक्कारता नहीं
यह कहकर कि
ये बेवफा, ये तूने
क्या किया, अपने साथ
अपने दिल और
अपने उस अजीज के साथ
जिसकी एक आवाज पर,
एक इशारे पर
तू अपनी जान लुटा
देने को थी तैयार
हर समय, हर पल,
हर घड़ी।

ऐसे में क्या कोई
करेगा तेरा ऐतबार
तू तो वो है
जो न जीने देते हैंऔर
न जीने की राह दिखाते हैं।

ऐ मेरे हमसफर
कुछ तो खयाल कर
उन शब्दों, उन लम्हों का
जिसके लिए मेरे पास
नहीं बचे हैं कुछ शब्द... !

શ્વાસમાં વિશ્વાસ જ્યાં ભેળો મળે એ પ્રેમ છે,

શ્વાસમાં વિશ્વાસ જ્યાં ભેળો મળે એ પ્રેમ છે,

આશનો અવકાશ જ્યાં પણ શૂન્ય છે એ પ્રેમ છે.

હક, અપેક્ષા, શક, અહમ્ ના પંક ની વચ્ચેથી કોઈ,

પદ્મ સમ નિર્મળ અગર ખીલી શકે એ પ્રેમ છે.

બેકરારી વસ્લ માં, પીડા વિરહ માં કત્લની,

એટલું સમજી શકો કે કેમ છે એ પ્રેમ છે.

‘તું નથી’ ની વાસ્તવિક્તા કષ્ટ દેતી બંધ થઈ,

શ્વાસમાં, ઉચ્છવાસ માં બસ, તું વહે એ પ્રેમ છે.

બાદબાકી તુજ ની, તારાં સ્પર્શ, યાદો, સાથની,

શેષ મારામાં પછી જે પણ બચે એ પ્રેમ છે.

શબ્દ થઈ મુજ શ્વાસ માં બસ તું સદા વહેતી રહે,

આ ગઝલ શબ્દો નથી કંઈ, આ જે છે એ પ્રેમ છે.

રાત આખી બેકરારી થઈ મને ડંસતી રહે,

ને સવારે શબ્દ થઈ ચૂમે મને એ પ્રેમ છે.

આભાર તારો કે આવી મિત્રતા આપી,

આભાર તારો કે આવી મિત્રતા આપી,

આપણા સંબંધમાં કેવી સુંદરતા આપી,

દુનિયામાં લોહીના સંબંધ પણ તુટીં જાય છે,

પણ મને દોસ્તીમાં પણ કેવી પવિત્રતા આપી...

કોઇ પણ વાત કહી શકીએ છીએ એક-બીજાને,

મિત્ર તે દુઃખ દુર કરવાની કેવી સત્ત્તા આપી,

નહિ છોડી શકીએ આ મિત્રતાને કોઇ પણ રીતે,

આપણા સંબંધમાં પ્રભુંએ પણ કેવી અટ્ટુટતા આપી,

હું અપૂર્ણ હતો તમારી મિત્રતા વિના,

તમે સાથ આપી કેવી પૂર્ણતા આપી..

શબ્દો થી તો સહુ કહે છે.

શબ્દો થી તો શું કહું ?

મિત્રતા એવી લાગણીભીની

ચાલો આજે તમને"દિલ" થી કહુ.

ચોતરફ અંધકાર જ દેખાયો છે

અંધકાર ની તો વાખ્યા શું કહું?

સોનેરી કિરણો બની આવ્યા તમે

ચાલો આજે તમને "ઉજાસ" કહું.

લાગતું કે જીદંગી હવે હતાશા છે

જીવન નાં એ દર્દો માટે તો શું કહું?

હસાવી દીધાં પળવાર માં તમે તો અમને

ચાલો આજે તમને "પ્રેરણા" કહું.

દુનિયા તો આખી સ્વાર્થ થી ભરેલી છે

સ્વાર્થ ના સબંધો માટે તો શું કહું?

લાગણી નિઃસ્વાર્થ એવી તમારી

ચાલો આજે તમને "મિત્રતા" કહું

“સ્વપ્ન એ નથી કે જે તમે ઉંઘ મા જુઓ છો , પણ સ્વપ્ન એ છે કે જે તમને ઉંઘવા ના દે. ”

જીવનના સવાલ હું રાખીશ જવાબ તમને અર્પણ,
ખાલી જામના પ્યાલા હું રાખીશ શરાબ તમને અર્પણ,
મિત્રતા કરી છે તમારી સાથે કોઇ રમત નથી કરી,
કાંટાઓની વેદના હું રાખીશ ગુલાબ તમને અર્પણ....

‘‘લજામણી’’

તારા હ્રદયની વિશાળતા વિશે લખું ??
કે તારી ને મારી મિત્રતા વિશે લખું ??
કોરીધાકોર તારી લાગણીઓ વિશે લખું ??
કે તને કોરી ખાતી આ એકલતા વિશે લખું ??
સમયે મારેલાં તમાચાઓ વિશે લખું ??
કે સંબંધમાં મળેલા વિશ્વાસઘાત વિશે લખું ??
સ્વપ્‍ન વીહોણી તારી રાતો વિશે લખું ??
કે નિસાસા થી ભરેલા તારા શ્વાસ વિશે લખું ??
સ્પંદન વીહોણા તારા અહેસાસ વિશે લખું??
કે કોઈને સ્પર્શેલા તારા સંભારણા વિશે લખું ??
લખવા માટે તો ઘણું બધુ છે મારા વાહલા,
હવે તુજ કહે કે હું શેના વિશે લખું ???-
‘‘લજામણી’’

ઘરના નાકે વિતાવેલી હર સાંજ યાદ આવે છે,

ઘરના નાકે વિતાવેલી હર સાંજ યાદ આવે છે,
એ ગુજરેલ લમ્હોની દિવસ-રાત યાદ આવે છે.
જુવાનીમાં પહેલાં પગલાં અને એ ઘેલા દિવસોની,
એકમેકને કહેવા તત્પર હતા જે, બધી વાત યાદ આવે છે.
કેવી રંગ-બે-રંગી હતી દુનિયાં આપણી!સપ્તકિરણોના રંગો,
સાતે સાત યાદ આવે છે.દેશ છોડીને યારોથી દૂર ચાલ્યો તો જે દિન,
એરપોર્ટ પરની એ આખર મુલાકાત યાદ આવે

પ્રિત એવી કરજો કે જેમાં

પ્રિત એવી કરજો કે જેમાં,

શબ્દો ઓછાને સમજ વધારે હોય,

વિવાદ ઓછોને સ્નેહ વધારે હોય,

શ્વાસ ઓછોને વિશ્વાસ વધારે હોય,

પુરાવા ઓછાને પ્રેમ વધારે હોય..

પ્રિત એવી કરજો કે જેમાં

પ્રિત એવી કરજો કે જેમાં,
શબ્દો ઓછાને સમજ વધારે હોય,
વિવાદ ઓછોને સ્નેહ વધારે હોય,
શ્વાસ ઓછોને વિશ્વાસ વધારે હોય,
પુરાવા ઓછાને પ્રેમ વધારે હોય..

જાણે છે છતા અજાણ બને છે,
ઈ રીતે મને હેરાન કરે છે.
મને પુછે છે કે તને શુ ગમે છે,
કેવી રીતે કહુ એને જવાબ ખુદ સવાલ પુછે

નજીક આવે છે એ મારી ને અડવા પણ નથી દેતી

નજીક આવે છે એ મારી ને અડવા પણ નથી દેતી,

મને છંછેડીને પાછી ઝગડવા પણ નથી દેતી.

કરી વાતો જુદાઈની મને રડમસ કરી મૂકશે,

પછી ગમ્મત કરી કહે છે ને રડવા પણ નથી દેતી.

હું એની છેડતી કરનાર પર ગુસ્સો કરું ત્યારે,

એ ઝાલી બાવડું રોકે છે લડવા પણ નથી દેતી.

જુદાઈની પળે જળ આંખના ખૂણે તો બાઝે છે,

પણ એ આંસુ નયનમાંથી દદડવા પણ નથી દેતી.

ધરી ધીરજ ઘણી તો પણ મને એ મારી ધીરજના,

ફળો મીઠા નથી દેતી ને કડવા પણ નથી દેતી.

કહે છે મિત્ર છો મારા તમે સૌથી કરીબી પણ,

નથી એ પ્રેમમાં પડતી ને પડવા પણ નથી દેતી.

કોઇ સમજી શકતુ નથી,આ મનખાં ને,

કોઇ સમજી શકતુ નથી,આ મનખાં ને,તું સમજવા નો પ્રયત્ન તો કરી જો....નથી હવે સંસારમાં કોઇ મારું,તું એક વાર મારો સહારો તો બની જો...દરેક વખતે મારે જ ડુબવું પડે છે,તું એક વાર મારો કિનારો તો બની જો...કોઇ નથી મારી સાથે અહી ઘડીભર,તું બે ડગલા મારી સાથે તો ચાલી જો...દુનિયામાં કોઇ સંબંધ નથી મારા માટે,તું એક વાર મારી સાચી મિત્ર તો બની જો...

કોઇ સમજી શકતુ નથી,આ મનખાં ને,

કોઇ સમજી શકતુ નથી,આ મનખાં ને,તું સમજવા નો પ્રયત્ન તો કરી જો....નથી હવે સંસારમાં કોઇ મારું,તું એક વાર મારો સહારો તો બની જો...દરેક વખતે મારે જ ડુબવું પડે છે,તું એક વાર મારો કિનારો તો બની જો...કોઇ નથી મારી સાથે અહી ઘડીભર,તું બે ડગલા મારી સાથે તો ચાલી જો...દુનિયામાં કોઇ સંબંધ નથી મારા માટે,તું એક વાર મારી સાચી મિત્ર તો બની જો...

કોઇ સમજી શકતુ નથી,આ મનખાં ને,

કોઇ સમજી શકતુ નથી,આ મનખાં ને,તું સમજવા નો પ્રયત્ન તો કરી જો....નથી હવે સંસારમાં કોઇ મારું,તું એક વાર મારો સહારો તો બની જો...દરેક વખતે મારે જ ડુબવું પડે છે,તું એક વાર મારો કિનારો તો બની જો...કોઇ નથી મારી સાથે અહી ઘડીભર,તું બે ડગલા મારી સાથે તો ચાલી જો...દુનિયામાં કોઇ સંબંધ નથી મારા માટે,તું એક વાર મારી સાચી મિત્ર તો બની જો...

ખરીદી લીધું છે રાતે જે સપનું ચાંદનીનું છે
અરે ઓ સૂર્ય આ વેચાણ તારી રોશનીનું છે

થયા છે એકઠા પાછા ફરી શ્વાસોના સોદાગર
ફરી રસ્તા ઉપર લીલામ કોની જિંદગીનું છે

બિચારાનું હશે કિસ્મત રહ્યા અરમાન હસવાના
કફન તો સૂકવી આપો હજી આંસુથી ભીનું છે

અમે ભિક્ષુક ખરા પણ આટલું તો માન સચવાયું
હજી આ પાત્ર ભિક્ષાનું અમારી માલિકીનું છે

મળી છે રાત અંધારી અને બોલી નથી શકતા
અરે સૂરજના સોદાગર વચન તો ચાંદનીનું છે

કરે તપ દેશભક્તિનું નચાવે લોકશાહીને
બરાબર જોઈએ તો રૂપ આ નેતાગીરીનું છે

જરા ચેતીને આદમ ચાલજો નેતાની સંગતમાં
કે ખિસ્સામાં તો કાંટા છે અધર પર સ્મિત કળીનું છે

દિલ ન લાગે કિનારે, તો હું શું કરું?

દિલ ન લાગે કિનારે, તો હું શું કરું?
દૂર ઝંઝા પુકારે, તો હું શું કરું?

હું કદી ના ગણું તુજને પથ્થર સમો,
તું જ એ રૂપ ધારે, તો હું શું કરું?

હો વમળમાં તો મનને મનાવી લઉં,
નાવ ડૂબે કિનારે, તો હું શું કરું?

આંસુઓ ખૂબ મોંઘા છે માન્યું છતાં
કોઈ પાલવ પ્રસારે, તો હું શું કરું?

તારી ઝૂલ્ફોમાં ટાંકી દઉં તારલાં,
પણ તું આવે સવારે, તો હું શું કરું?

કુદરતના ખેલ હાથમાં આવી નહીં શકે,

કુદરતના ખેલ હાથમાં આવી નહીં શકે,
કળીઓને ગલીપચીથી હસાવી નહીં શકે.

મારા કવનનું આટલું ઊંડું મનન ન કર,
કંઈ યાદ થઈ જશે તો ભૂલાવી નહીં શકે.

ના માંગ એની પાસે ગજાથી વધુ જીવન,
એક પળ એ એવી દેશે વિતાવી નહીં શકે.

અંતિમ દર્દ હોય તો આવે છે સ્તબ્ધતા,
સાચો વિરહ છે એ જે રડાવી નહીં શકે.

તે વેળા માન તારી મહત્તા બધી ગઈ,
જ્યારે તને કશું ય સતવી નહીં શકે.

એવા કોઈ સમયને હું ઝંખું છું રાતદિન,
તું આવવાને ચાહે, ને આવી નહીં શકે.

એક જ સલામતી છે કે પડખામાં દિલ રહે,
એ બહાર જો જશે તો બચાવી નહીં શકે.

ઉપવને (કવિલોક પર!) આગમન

તમારાં અહીં આજ પગલાં થવાનાં,
ચમનમાં બધાંને ખબર થૈ ગઈ છે.

ઝુકાવી છે ગરદન બધી ડાળીઓએ,
ફૂલોની ય નીચી નજર થૈ ગઈ છે.

શરમનો કરી ડોળ સઘળું જુએ છે
કળી પાંદડીઓના પડદે રહીને,

ખરું જો કહી દઉં તો વાતાવરણ પર
તમારાં નયનની અસર થૈ ગઈ છે.

બધી રાત લોહીનું પાણી કરીને
બિછાવી છે મોતીની સેજો ઉષાએ,

પધારો કે આજે ચમનની યુવાની
બધાં સાધનોથી સભર થૈ ગઈ છે.

પરિમલની સાથે ગળે હાથ નાખી-
કરે છે અનિલ છેડતી કૂંપળોની,

ગજબની ઘડી છે તે પ્રત્યેક વસ્તુ,
પુરાણા મલાજાથી પર થૈ ગઈ છે.

એક છોકરી સાવ અચાનક આંખો ઢાળેઅને છોકરો નવી નોટનાં પાનાં ફાડે !
સોળ વરસની સાવ કુંવારી લાગણીઓમાંકેમ ઊઠ્યાં તોફાન કેમ આ ભરતી આવી ?કેમ અચાનક ગમવા લાગ્યા ફૂલબગીચાકેમ અચાનક અરીસામાં વસ્તી આવી ?
રંગરંગની છોળ નવા ઉન્માદ જગાડેઅને છોકરી આમ અચાનક આંખો ઢાળે ?
નવી ધડકનો, નવા નિસાસા, નવી નવાઇનવી કવિતા, નવી ગઝલ ને નવી રુબાઇઅંગઅંગમાં નવી ચેતના નવો મુઝારોદિવસ-રાત બેચેન બનાવે નવી સગાઇ
નવાં નવાં સંગીત સૂતેલા સાપ જગાડેજુઓ ! છોકરો નવી નોટનાં પાનાં ફાડે !

સામાય ધસી જઇયે, આધાંય ખસી જઇયે,

સામાય ધસી જઇયે, આધાંય ખસી જઇયે,એકાદ મળે ક્ષણ તો ક્ષણમાંય વસી જઇયે.
આમેય વિતાવવાની છે રાત સરોવરમાં,તો ચાલ કમલદલમાં આ રાત ફસી જઇયે.
એકેક કસોટીમાં છે પાર ઉતરવાનું,હર શ્વાસ કસોટી છે, એનેય કસી જઇયે.
આ ફીણ તરંગોનાં છે શીખ સમંદરની,રેતાળ કિનારા પર હેતાળ હસી જઇયે.
ઉત્કંઠ હવામાં છે સંગાથ સુગંઘોનો,હોવુંય હવે ઉત્સવ, આકંઠ શ્વસી જઇયે.

સામાય ધસી જઇયે, આધાંય ખસી જઇયે,

સામાય ધસી જઇયે, આધાંય ખસી જઇયે,એકાદ મળે ક્ષણ તો ક્ષણમાંય વસી જઇયે.
આમેય વિતાવવાની છે રાત સરોવરમાં,તો ચાલ કમલદલમાં આ રાત ફસી જઇયે.
એકેક કસોટીમાં છે પાર ઉતરવાનું,હર શ્વાસ કસોટી છે, એનેય કસી જઇયે.
આ ફીણ તરંગોનાં છે શીખ સમંદરની,રેતાળ કિનારા પર હેતાળ હસી જઇયે.
ઉત્કંઠ હવામાં છે સંગાથ સુગંઘોનો,હોવુંય હવે ઉત્સવ, આકંઠ શ્વસી જઇયે.

કુદરતના ખેલ હાથમાં આવી નહીં શકે,

કુદરતના ખેલ હાથમાં આવી નહીં શકે,
કળીઓને ગલીપચીથી હસાવી નહીં શકે.

મારા કવનનું આટલું ઊંડું મનન ન કર,
કંઈ યાદ થઈ જશે તો ભૂલાવી નહીં શકે.

ના માંગ એની પાસે ગજાથી વધુ જીવન,
એક પળ એ એવી દેશે વિતાવી નહીં શકે.

અંતિમ દર્દ હોય તો આવે છે સ્તબ્ધતા,
સાચો વિરહ છે એ જે રડાવી નહીં શકે.

તે વેળા માન તારી મહત્તા બધી ગઈ,
જ્યારે તને કશું ય સતવી નહીં શકે.

એવા કોઈ સમયને હું ઝંખું છું રાતદિન,
તું આવવાને ચાહે, ને આવી નહીં શકે.

એક જ સલામતી છે કે પડખામાં દિલ રહે,
એ બહાર જો જશે તો બચાવી નહીં શકે.

નરસિંહ મહેતા

અખિલ બ્રહ્માંડમાં એક તું શ્રીહરિ,
જૂજવે રૂપે અનંત ભાસે
દેહમાં દેવ તું તેજમાં તત્વ તું,
શૂન્યમાં શબ્દ થઈ વેદ વાસે..

પવન તું, પાણી તું, ભૂધરા!
વૃક્ષ થઈ ફૂલી રહ્યો આકાશે;
વિવિધ રચના કરી અનેક રસ લેવાને,
શિવ થકી જીવ થયો એજ આશે..

વેદ તો એમ વદે, શ્રુતિ-સ્મૃતિ શાખ દે,
કનક-કુંડળ વિશે ભેદ ન્હોયે,
ઘાટ ઘડિયા પછી નામ-રૂપ જૂજવાં
અંતે તો હેમનું હેમ હોયે..

ગ્રંથ ગરબડ કરી, વાત નવ કરી ખરી
જેહને જે ગમે તેને પૂજે
મન-વચન-કર્મથી આપ માની લહે,
સત્ય છે એજ મન એમ સૂઝે..

વૃક્ષમાં બીજ તું, બીજમાં વૃક્ષ તું,
જોઉં પટંતરો એજ પાસે,
ભણે નરસૈયો એ મન તણી શોધના,
પ્રીત કરૂં, પેમથી પ્રગટ થાશે..

શ્યામ રંગ

શ્યામ રંગ સમીપે ન જાવું, મારે આજ થકી શ્યામ રંગ સમીપે ન જાવું.
જેમાં કાળાશ તે તો સૌ એકસરખું, સર્વમાં કપટ હશે આવું…. મારે..

કસ્તુરી કેરી બિંદી તો કરું નહીં, કાજળ ના આંખમાં અંજાવું…. મારે…

કોકિલાનો શબ્દ હું સુણું નહીં કાને, કાગવાણી શકુનમાં ન લાવું…. મારે…

નીલાંબર કાળી કંચુકી ન પહેરું, જમનાનાં નીરમાં ન ન્હાવું…. મારે…

મરકતમણિ ને મેધ દ્રષ્ટે ના જોવા, જાંબુવંત્યાક ના ખાવું…. મારે…

દયાના પ્રીતમ સાથે મુખે નીમ લીધો, મન કહે જે ‘પલક ના નિભાવું!’… મારે…

ઊંડું જોયું, અઢળક જોયું;

ઊંડું જોયું, અઢળક જોયું;
મનમાં જોયું, મબલખ જોયું.
ઝાકળજળમાં ચમકી આંખો, એ આંખોમાં જ્યોતિ,
કોક ગેબના તળિયાનાં મહીં ઝલમલ ઝલમલ મોતી!
તળિયે જોયું, તગતગ જોયું;
ઊંડે જોયું, અઢળક જોયું.
માટીથી આ મન બંધાયું ને મનથી કૈં મમતા;
એ મમતાની પાળે પાળે હંસ રૂપાળા રમતા!
જળમાં જોયું, ઝગમગ જોયું;
ઊંડે જોયું, અઢળક જોયું.
આ ઘર, ઓ ઘર કરતાં કરતાં, ઘૂમી વળ્યા આ મનખો;
ધૂણી-ધખારે ઘટ ઘેર્યો પણ અછતો રહે કે તણખો?
પલમાં જોયું, અપલક જોયું;
હદમાં જોયું, અનહદ જોયું;
ઊંડું જોયું, અઢળક જોયું.

ઘરનાં તો જો કે

ઘરનાં તો જો કે વાસી દીધેલાં કમાડ છે,જોવી જ હો દશા તો ભીંતોમાં તિરાડ છે.
અશ્રુ પછીનાં સ્મિતનું આ દ્રશ્ય તો જુઓ,વર્ષા પછીનો જાણે કે પહેલો ઉઘાડ છે.
બળતી બપોરે રણમાં બીજું તો શું સાંભરે?આવે છે યાદ એ જ બગીચામાં ઝાડ છે.
લેવો જ પડશે મારે બુલંદીનો રાહ પણ,મારી નજરની સામે દુઃખોનો પહાડ છે.
આ સુખનાં સોણલાં એ ફક્ત સોણલાં નથી,મારા ભવિષ્યમાંથી કરેલો ઉપાડ છે.મરનારનાં ય જૂથ જુદાં હોય છે અહીં,’બેફામ’ એટલે તો કબર ફરતી વાડ છે.

ચાહતમાં એકબીજાની ફિકર હોવી જોઇએ,આ વાતની તને ય ખબર હોવી જોઇએ.
એક રોશની રહે છે સતત મારા પંથમાં,મારા ઉપર તમારી નજર હોવી જોઇએ.
લાગે છે ઠોકરો ને છતાં દુઃખ થતું નથી,બસ આ જ તારી રાહગુજર હોવી જોઇએ.
નિષ્ફળ પ્રણયનો દોષ તો દઉં હું તને મગર,મારી ય લાગણીમાં કસર હોવી જોઇએ.
ચાલું છું એમ થાઉં છું મંઝિલથી દૂર હું,ઊલટી દિશાની મારી સફર હોવી જોઇએ.
હટવા દો અંધકાર, એ દેખાઇ આવશે,આ રાતમાં જ ક્યાંક સહર હોવી જોઇએ.
આ બહારનું જગત તો જૂઠાણાંનો ખેલ છે,દુનિયા ખરી તો દિલની ભીતર હોવી જોઇએ.
‘બેફામ’ જ્યાં ચણાયો હશે એમનો મહેલ,એની જ નીચે મારી કબર હોવી જોઇએ.

જીવન ને સ્વપ્ન માનું છું, મગર ત્યાગી નથી શકતો,છું એવી જાગ્રુતિમાં કે વધુ જાગી નથી શકતો,
ફુલો વચ્ચે ઓ માર પ્રાણ, વાયુ જેમ ફરજે તું,કે વાયુને કોઈ કાંટો કદી વાગી નથી શકતો,
જગતને તેજ દેવા હું સુરજની જેમ સળગું છું,છે એક જ દુઃખ કે હું સુખના દિવસ માગી નથી શકતો,
અલગ રાખી મને મુજ પર પ્રણયના સૂર ના છેડો,વીણાનો તાર છૂટો હોય તો વાગી નથી શકતો,
બૂરાઓને અસર કરતી નથી સોબત ભલાઓની,ફૂલોનો રંગ કાંટાને કદી લાગી નથી શકતો,
ગુમાવેલા જીવનનાં હાસ્ય તો પાછાં મળે ક્યાંથી ?જમાનાએ લૂંટેલા અશ્રુ પણ માગી નથી શકતો,
ગમે ત્યારે ગમે ત્યાં મેઘ વરસી જાય છે જગમાં,રુદન ને કાજ કોઈ પણ નિયમ લાગી નથી શકતો,
જગતના ઘાવ સામે તું અડગ થઈને રહે “બેફામ”કે પર્વતને કોઇ પથ્થર કદી વાગી નથી શકતો.

[1] સમય તો થઈ ગયોહવે તો જાગવું જ જોઈએ, સમય તો થઈ ગયો,નવું કશું થવું જ જોઈએ, સમય તો થઈ ગયો.આ સાંજ, ગાજ, વીજ, મેઘ, હું ને તું બધું તો છે,હવે તો નાચવું જ જોઈએ, સમય તો થઈ ગયો.છે ઊંઘ પણ નવીસવી ને ચક્ષુપણ નવાંનવાં,તો સ્વપ્ન પણ નવું જ જોઈએ સમય તો થઈ ગયો.જ્યાં […]

મારું અંધારું મને દેખાય છે,ભૂલ ક્યાં મારી હતી સમજાય છે.
કોણ છું ને બધા આ કોણ છે,માણસો મારામાં જે સંતાય છે.
રાહમાં મેં મેળવ્યું છે કેટલું,રાહમાં મારું કશું ખોવાય છે.
આપણી જો શોધ પોતાની હતી,કેમ એ બીજામાં પૂરી થાય છે.
બે ક્ષણોની મધ્યમાં છે જીંદગી,બેઉ બાજુથી બહુ ખેંચાય છે.
હું કરું છું, હું કરું છું લાગતુંઆખરે સંજોગ જીતી જાય છે. […]

કરુણાનું દર્દ જલબિન્દુ
ટપકે છે નયન આરેથી કેવી ગહન વિહળતા
જલ બિન્દુ બની સરકી જાય છે
માનવીની અસ્મિતાને નિચોવી દળદળે છે એ ત્યારે ખરે
લાગણીઓની ગહનતાનો તાગ
ડાણોનો થાય છે અહેસાસ
પ્રેમરૂપી ઝંખનાનું અમૂલ્ય એ જલબિન્દુ
ક્ષણિક અર્પી જાય છે અલૌકિક ખુશીઓ કેરો સંતોષ

ઉજાસ

અંધકાર પછી હંમેશાં ઉજાસ છે
જિંદગીને જીવવાનો નવો અવકાશ છે.
ઊડવાને પાંખો પ્રસરાવી મન થઇ આવે
કિન્તુ ઊડવાને આ વળી નાનું આકાશ છે.
ઝાંઝરનો રણકાર ઝીણો ઝીણો સંભળાય
લાગે છે, તું મારી નજીક કે આસપાસ છે.
તું ગમે ત્યાં હોઇશ, એની મને ખબર નથી
છતાંય, સદાય મારા દિલમાં તારો વાસ છે.

સામાય ધસી જઇયે, આધાંય ખસી જઇયે,

સામાય ધસી જઇયે,
આધાંય ખસી જઇયે,
એકાદ મળે ક્ષણ તો ક્ષણમાંય વસી જઇયે.
આમેય વિતાવવાની છે રાત સરોવરમાં,
તો ચાલ કમલદલમાં આ રાત ફસી જઇયે.
એકેક કસોટીમાં છે પાર ઉતરવાનું,
હર શ્વાસ કસોટી છે, એનેય કસી જઇયે.
આ ફીણ તરંગોનાં છે શીખ સમંદરની,
રેતાળ કિનારા પર હેતાળ હસી જઇયે.
ઉત્કંઠ હવામાં છે સંગાથ સુગંઘોનો,
હોવુંય હવે ઉત્સવ, આકંઠ શ્વસી જઇયે.
- રાજેન્દ્ર શુકલ
naresh

હસ્તી અમારી દર્દથી જે તરબતર હતી.

હસ્તી અમારી દર્દથી જે તરબતર હતી.
એની સુવાસની જ ગઝલ પર અસર હતી.
પટકાઈ હું પડ્યો છું, મગર એ પડી નથી
શ્રદ્ધા અડગ રહી કે જે ઈશ્વર ઉપર હતી.
આવું ન તારી પાસમાં તો ક્યાં જઉં કહે,
સાકી, સુરા તે રાહમાં ક્યાં દરબદર હતી?
સૌની હતી આ શીખ: જીવ્યે જા! સુખી થઈશ,
પણ દોસ્ત! મારા ભાગ્યની મુજને ખબર હતી.
જન્નતમાં એ સુખોને લઈ શું કરું, ખુદા!
જેની જરુર ફકત આ ધરતી ઉપર હતી.
જહેમત ‘જલાલ’ મારા ફક્ત હાથમાં હતી,
બાકીની વાત મારા મુકદ્દર ઉપર હતી.

શ્વાસ લીધા બાદનો ઉચ્છવાસ છું

શ્વાસ લીધા બાદનો ઉચ્છવાસ છું

શબ્દના દરબારમાં ઉપહાસ છું
રૂબરૂની વાત ક્યાં, હું એમના

સ્વપ્નમાથી જે લીધો, વનવાસ છું
લાગણીના શહેરની વચ્ચે છતાં

ના થયો જે કોઈને, અહેસાસ છું
છે ખબર અંજામ પરવાના તણો

તે છતાં, શમ્મા તણો સહેવાસ છું
અંધકારે જીંદગી જીવ્યા પછી

ભડભડે જે આખરી, અજવાસ છું

વર્ષો પછી ઘર ખોલતા લાગ્યું

વર્ષો પછી ઘર ખોલતા લાગ્યું કે હું બેઘર હતોજે ધુળ ત્યાં જામી હતી, એ લાગણીનો થર હતો
ફફડી ઉડ્યાં કોઈ ખુણે પારેવડાં યાદો તણાંઆખું સદન અજવાસથી શણગારતો અવસર હતો
આંગણ હજી પડઘાય છે લંગોટીયાના સાદથીજર્જર છતાંયે આજ પણ વડલો ઉભો પગભર હતો
થાપા હતા બે વ્હાલના, ને એકલો બસ ભીંત પરવલખી રહ્યો પ્રતિબિંબ માટે આયનો નશ્વર હતો
આશિર્વચન માબાપનાં ઘંટારવો કરતાં હતાંને ગોખમાં મંદીર તણાં બચપણ સમો ઈશ્વર હતો

ઊગી પોષી પૂનમ તરુનાં ઝુંડ પૂઠેથી ધીરે.
એ આલોકે શિશિર સહસા ચોંકી ઊઠયા શી જાગી…
વાયો ધીમે રહી સૂસવતો ભ્રાન્ત જેવો સમીરે,
ઘૂમી ર્ હેતો અહીંથી તહીં તે સૂનકારે અભાગી.
પેલું પમ્પા સરવર અને અદ્રિ આ માલ્યવાન;
ધારે ફીકી સરલ સુષમા તુંગભદ્રા–તટો આ,
ચોપાસે શા ટુકટુક બન્યા જીર્ણ સામ્રાજ્ય પ્રાણ;
વચ્ચે, માર્ગે અટકી ખટકી મન્દ ટપ્પો જતો આ.

વૃક્ષે ટોચે વિધુ ઝબકતો, શ્રી હસી ત્યાં વનોની.
આ ખંડેરો વિજિતજનના મ્હેલ ને મંદિરોનાં,
આ તૂટેલી વિતત કબરો તે વિજેતા જનોની.
ઢોળી બન્ને ઉપર રસ પૂર્ણેન્દુ સૌંદર્ય કેરો
આકાશેથી મૃદુલ મલકે, જોઈને કાળ–ફેરો
ટપ્પો વેગે પુરપ્રતિ ધપે તે સૂનાં ખેતરોમાં.

ઊગી પોષી પૂનમ તરુનાં ઝુંડ પૂઠેથી ધીરે.
એ આલોકે શિશિર સહસા ચોંકી ઊઠયા શી જાગી…
વાયો ધીમે રહી સૂસવતો ભ્રાન્ત જેવો સમીરે,
ઘૂમી ર્ હેતો અહીંથી તહીં તે સૂનકારે અભાગી.
પેલું પમ્પા સરવર અને અદ્રિ આ માલ્યવાન;
ધારે ફીકી સરલ સુષમા તુંગભદ્રા–તટો આ,
ચોપાસે શા ટુકટુક બન્યા જીર્ણ સામ્રાજ્ય પ્રાણ;
વચ્ચે, માર્ગે અટકી ખટકી મન્દ ટપ્પો જતો આ.

વૃક્ષે ટોચે વિધુ ઝબકતો, શ્રી હસી ત્યાં વનોની.
આ ખંડેરો વિજિતજનના મ્હેલ ને મંદિરોનાં,
આ તૂટેલી વિતત કબરો તે વિજેતા જનોની.
ઢોળી બન્ને ઉપર રસ પૂર્ણેન્દુ સૌંદર્ય કેરો
આકાશેથી મૃદુલ મલકે, જોઈને કાળ–ફેરો
ટપ્પો વેગે પુરપ્રતિ ધપે તે સૂનાં ખેતરોમાં.

પાછલા તે પહોરની ઊડી ગઈ નિંદરા,

પાછલા તે પહોરની ઊડી ગઈ નિંદરા,સરવે ઊંઘે ને અમે જાગતાં જી રે;ઓશીકાં ઉપર બે ઓઢાડી ધાબળા,ચૂપચાપ ભાઈબહેન ભાગતાં જી રે.બિલ્લીપગે તે અમે ઉઘાડ્યા આગળા,બાપુ ને બા તે શું જાણતાં જી રે !હાથમાં તે હાથ લેઈ ભાગ્યાં ઉતાવળાં,ખુલ્લી હવાની મોજ માણતાં જી રે.ટાઢો તે હિમ જેવો વાય વહાલો વાયરો,ધોળાં તે ધોળાં અજવાળિયાં જી રે;ખેતર ને કોતરને […]

MARI PASE JODA NA HATA

મારી પાસે જોડા ન હતા, એ દુખ ગાયબ થઈ ગયું-
જ્યારે મેં જોયું કે, મારા પાડોશીને તો પગ જ નથી

ઉંબરે ઊભી સાંભળું રે બોલ વ્હાલમના;ઘરમાં સૂતી સાંભળું રે બોલ વ્હાલમના.ગામને પાદર ઘૂઘરા વાગે,ઊંઘમાંથી મારાં સપનાં જાગે,સપનાં રે લોલ વ્હાલમનાં.ઉંબરે ઊભી સાંભળું રે બોલ વ્હાલમના. કાલ તો હવે વડલાડાળે ઝૂલશું લોલ,કાલ તો હવે મોરલા સાથે કૂદશું લોલ, ઝૂલતાં ઝોકો લાગશે મને,કૂદતાં કાંટો વાગશે મને,વાગશે રે બોલ વ્હાલમના.ઉંબરે ઊભી સાંભળું રે બોલ વ્હાલમના. આજની જુદાઇ ગોફણ ઘાલી વીંઝશું લોલ,વાડને વેલે વાલોળપાપડી વીણશું લોલ.વીંઝતાં પવન અડશે મને,વીણતાં ગવન નડશે મને,નડશે રે બોલ વ્હાલમના.ઉંબરે ઊભી સાંભળું રે બોલ વ્હાલમના;ઘરમાં સૂતી સાંભળું રે બોલ વ્હાલમના.